ช่องโหว่ ‘Mic-E-Mouse’ เปลี่ยนเมาส์ธรรมดาให้เป็นเครื่องดักฟังได้
อุปกรณ์ที่เราใช้งานอยู่ทุกวันและมองว่าไม่มีพิษภัยใดๆ อาจกลายเป็นช่องทางให้ผู้ไม่หวังดีใช้โจมตีเราได้อย่างไม่คาดคิด บทความนี้จะพาย้อนกลับไปในปีที่แล้ว เมื่อทีมนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย (University of California) ได้ค้นพบช่องโหว่ที่น่ากังวลเป็นอย่างยิ่งในชื่อ “Mic-E-Mouse” ซึ่งสามารถเปลี่ยนเมาส์คอมพิวเตอร์มาตรฐานที่ทุกคนใช้กันอยู่ ให้กลายเป็นไมโครโฟนสำหรับแอบบันทึกเสียงสนทนาได้อย่างลับๆ
หลักการทำงานของช่องโหว่นี้อาศัยความไวของเซ็นเซอร์ที่อยู่ในเมาส์คอมพิวเตอร์ โดยปกติแล้วเซ็นเซอร์เหล่านี้ถูกออกแบบมาเพื่อตรวจจับการเคลื่อนไหวบนพื้นผิวด้วยความแม่นยำสูง แต่นักวิจัยพบว่ามันมีความไวมากพอที่จะตรวจจับแรงสั่นสะเทือนขนาดเล็กจิ๋วที่เกิดขึ้นบนโต๊ะทำงานได้ ซึ่งรวมถึงแรงสั่นสะเทือนที่เกิดจากคลื่นเสียงของคำพูดเราด้วย
เก็บแรงสั่นสะเทือนแล้วให้ AI แปลงต่อ
เมื่อเราพูด คลื่นเสียงจะเดินทางผ่านอากาศและกระทบกับพื้นโต๊ะ ทำให้เกิดแรงสั่นสะเทือนส่งต่อไปยังตัวเมาส์ที่วางอยู่ เซ็นเซอร์ของเมาส์จะตรวจจับการสั่นไหวเหล่านี้และบันทึกเป็นข้อมูล จากนั้นแฮกเกอร์สามารถใช้ปัญญาประดิษฐ์ (AI) เข้ามาวิเคราะห์และแปลงข้อมูลแรงสั่นสะเทือนย้อนกลับไปเป็นเสียงพูดที่พอจะระบุคำได้ โดยผลการทดลองพบว่ามีความแม่นยำในการแปลงเสียงสูงถึง 61% ซึ่งเพียงพอที่จะทำให้ AI สามารถถอดความออกมาเป็นคำศัพท์ที่เข้าใจได้
สิ่งที่น่ากังวลที่สุดคือ การดักฟังด้วยวิธีนี้มีความแม่นยำสูงเป็นพิเศษในการบันทึก “ตัวเลข” ซึ่งทำให้มันกลายเป็นเครื่องมือที่อันตรายอย่างยิ่งสำหรับแฮกเกอร์ในการขโมยข้อมูลทางการเงินและข้อมูลส่วนตัวที่ละเอียดอ่อน เช่น รหัสผ่าน, PIN, หรือหมายเลขบัตรเครดิต ที่ผู้ใช้อาจพูดคุยผ่านโทรศัพท์ขณะนั่งทำงานอยู่หน้าคอมพิวเตอร์ นอกจากนี้ การโจมตีดังกล่าวยังสามารถหลบเลี่ยงการตรวจจับจากโปรแกรมความปลอดภัยทั่วไปได้ เนื่องจากซอฟต์แวร์แอนติไวรัสส่วนใหญ่ไม่ได้ถูกออกแบบมาเพื่อตรวจสอบการทำงานที่ผิดปกติของเซ็นเซอร์เมาส์
เพื่อป้องกันตัวเองจากภัยคุกคามรูปแบบใหม่นี้ นักวิจัยได้ให้คำแนะนำที่ชัดเจนและทำได้ง่ายๆ คือการ ปิดเครื่องคอมพิวเตอร์ (Shut Down) อย่างสมบูรณ์ ทุกครั้งหลังเลิกใช้งาน การใช้โหมด Sleep หรือ Hibernate อาจไม่ปลอดภัยเพียงพอ เนื่องจากโหมดเหล่านี้ยังคงจ่ายไฟเลี้ยงให้กับอุปกรณ์ต่อพ่วง (Peripherals) อย่างเมาส์และคีย์บอร์ด ทำให้เมาส์ยังคงทำงานและพร้อมที่จะถูกใช้เป็นเครื่องมือดักฟังได้ตลอดเวลา
หรืออีกทางหนึ่งทางป้องกันคือ การใช้แผ่นรองเมาส์หรือแผ่นปูโต๊ะสามารถช่วยลดทอนแรงสั่นสะเทือนที่ส่งไปยังเซ็นเซอร์ของเมาส์ได้
นอกจากนี้ ทีมนักวิจัยยังได้แจ้งเตือนไปยังผู้ผลิตเมาส์ที่ได้รับผลกระทบแล้ว 26 ราย เพื่อพัฒนาการแก้ไขเพื่อป้องกันข้อมูลจากเซ็นเซอร์