จุดเปลี่ยน!? ศาลเนเธอร์แลนด์สั่ง Broadcom ต้องดูแลลูกค้าต่อ ห้ามขึ้นราคา VMware ตามอำเภอใจ
ศาลแขวงเมืองเฮก ประเทศเนเธอร์แลนด์ มีคำพิพากษาครั้งสำคัญที่อาจกลายเป็นจุดเปลี่ยนของการปรับโมเดลการขาย VMware ของ Broadcom โดยสั่งให้บริษัท Broadcom ต้องให้บริการดูแลและสนับสนุนซอฟต์แวร์ต่อแก่หน่วยงานภาครัฐของเนเธอร์แลนด์อย่างต่อเนื่อง ไม่สามารถยุติการให้บริการหรือขึ้นราคาตามอำเภอใจได้ แม้เปลี่ยนเป็นโมเดลคิดเงินแบบ “สมาชิก” ที่คิดราคาใหม่สูงกว่าเดิมถึง 85%
หน่วยงานที่เป็นต้นเรื่องของคดีนี้คือ Rijkswaterstaat (RWS) ซึ่งดูแลโครงสร้างพื้นฐานและการจัดการน้ำของเนเธอร์แลนด์ ใช้ระบบของ VMware มานานกว่า 15 ปี โดยอยู่ภายใต้สัญญาแบบ ใบอนุญาตถาวร พร้อมสัญญา ดูแลระบบระยะเวลา 3 ปี ซึ่งมีกำหนดหมดอายุในเดือนกรกฎาคม 2024
ในช่วงฤดูใบไม้ผลิปี 2024 RWS ได้ยื่นคำขอต่ออายุสัญญาผ่านตัวแทนจำหน่าย แต่ได้รับแจ้งว่า ไม่สามารถต่อสัญญาเดิมได้ภายใต้โมเดลใหม่ของ Broadcom ที่เปลี่ยนรูปแบบเป็นการสมัครสมาชิกรายปีเท่านั้น ซึ่งทำให้ต้นทุนของหน่วยงานเพิ่มจากประมาณ 84 ล้านบาท เป็น 156 ล้านบาทต่อปี คิดเป็น เพิ่มขึ้นกว่า 85% ทันที
Broadcom เสนอขยายเวลาการดูแลออกไปเป็นลำดับ ตั้งแต่เดือนกันยายน ไปจนถึงพฤศจิกายน 2024 และในที่สุดขยายถึง วันที่ 23 กรกฎาคม 2025 แต่ ปฏิเสธที่จะให้ความช่วยเหลือใดๆ เพิ่มเติมหลังจากวันดังกล่าว และยังปฏิเสธการให้ซอร์สโค้ดแก่ RWS เพื่อใช้ดูแลระบบเอง
RWS เห็นว่าการกระทำของ Broadcom ไม่เป็นธรรม และไม่สอดคล้องกับ “หน้าที่ในการดูแล” ที่ควรมีต่อลูกค้าองค์กร โดยเฉพาะระบบที่เกี่ยวข้องกับ โครงสร้างพื้นฐานระดับชาติ จึงยื่นเรื่องต่อ ศาลแขวงเมืองเฮก เพื่อขอ “มาตรการคุ้มครองชั่วคราว (preliminary relief)” บังคับให้ Broadcom ต้อง ยืดอายุการดูแลระบบเดิม ให้เวลาย้ายออกอย่างเหมาะสม และที่สำคัญคือคิดค่าใช้จ่ายในระดับที่ยอมรับได้
คำตัดสิน
ในที่สุดศาลแขวงเฮกตัดสินว่า Broadcom ต้องให้การสนับสนุนและอัปเดตระบบอย่างต่อเนื่องแก่ RWS อีก 2 ปี เริ่มตั้งแต่ 22 กรกฎาคม 2025 โดยให้คิดค่าบริการ ประมาณ 67.9 ล้านบาทต่อปี และหากละเมิดคำสั่งศาล จะถูกปรับ วันละ 9.6 แสนบาท สูงสุดรวมไม่เกิน 96 ล้านบาท
โดยศาลให้เหตุผลว่า Broadcom ไม่สามารถเปลี่ยนเงื่อนไขอย่างกะทันหันจนทำให้หน่วยงานผู้ใช้งานเสียหาย และการตัดความช่วยเหลือทั้งหมดโดยไม่ให้เวลาสำหรับการย้ายระบบอย่างเหมาะสม ถือเป็นการละเมิดความชอบธรรมพื้นฐานของลูกค้า
ผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายให้ความเห็นว่า คำตัดสินของศาลเนเธอร์แลนด์อาจกลายเป็นแรงบันดาลใจให้เกิดคดีฟ้องร้องลักษณะเดียวกันในประเทศอื่น ๆ โดยเฉพาะในยุโรป ซึ่งมีกฎหมายคุ้มครองธุรกิจที่เข้มงวดกว่าสหรัฐฯ และกรอบ “หน้าที่ในการดูแล” (duty of care) ที่ศาลใช้ในคดีนี้ อาจสามารถนำไปประยุกต์ใช้กับหน่วยงานที่ให้บริการสำคัญอื่น ๆ ได้ เช่น ระบบการแพทย์ ระบบไฟฟ้า หรือโครงข่ายขนส่งที่พึ่งพา VMware