xAI กดดันพนักงานติดตั้งซอฟต์แวร์ติดตามการทำงานลงโน้ตบุ๊กส่วนตัว
บริษัท xAI ของ Elon Musk ซึ่งอยู่เบื้องหลัง AI อย่าง “Grok” กำลังเผชิญเสียงวิจารณ์ หลังมีรายงานว่าบริษัทกดดันพนักงานให้ติดตั้งซอฟต์แวร์ติดตามการทำงานบนคอมพิวเตอร์ส่วนตัวของตนเอง หากยังไม่ได้รับอุปกรณ์ที่บริษัทจัดหาให้ โดยเฉพาะในกลุ่มพนักงานที่ทำหน้าที่ “ฝึกสอน” ให้กับ AI ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการปรับปรุงความฉลาดและความแม่นยำของโมเดล
รายงานระบุว่า xAI ได้สั่งให้พนักงานติดตั้งซอฟต์แวร์ชื่อ “Hubstaff” บนเครื่องของตนภายในวันที่ 11 กรกฎาคม 2025 ซอฟต์แวร์นี้สามารถตรวจสอบกิจกรรมการทำงานได้อย่างละเอียด เช่น การเคลื่อนไหวของเมาส์ การกดแป้นพิมพ์ เว็บไซต์ที่เปิดใช้งาน การจับภาพหน้าจอเป็นช่วง ๆ ตลอดจนระยะเวลาในการทำงานจริง สิ่งเหล่านี้ก่อให้เกิดคำถามสำคัญเกี่ยวกับสิทธิความเป็นส่วนตัวของพนักงาน โดยเฉพาะเมื่อเกิดขึ้นบนอุปกรณ์ส่วนบุคคลที่ไม่ได้แยกการใช้งานส่วนตัวกับงานออกจากกันอย่างชัดเจน
แม้ฝ่ายทรัพยากรบุคคลของ xAI จะชี้แจงว่า การติดตั้งซอฟต์แวร์ติดตามดังกล่าวมีเป้าหมายเพื่อประเมินประสิทธิภาพการฝึกสอน AI และวัดผลการทำงานให้ตรงตามเป้าหมาย แต่เอกสารภายในและบทสนทนาภายใน Slack กลับสะท้อนความไม่สบายใจของพนักงานจำนวนหนึ่ง หนึ่งในข้อความระบุว่า “นี่คือการเฝ้าระวังที่ปลอมตัวมาในชื่อของประสิทธิภาพ” ขณะที่อีกคนแสดงความเห็นว่าเป็น “การควบคุมที่ปลอมตัวมาในรูปวัฒนธรรมองค์กร”
หลังจากเกิดกระแสวิจารณ์ ทาง xAI ได้ผ่อนปรนนโยบายบางส่วน โดยอนุญาตให้พนักงานที่กำลังรอรับเครื่องจากบริษัทสามารถเลื่อนการติดตั้ง Hubstaff ออกไปได้ แต่สถานะของพนักงานที่ใช้สิทธิ์เบิกค่าใช้จ่ายรายเดือนสำหรับอุปกรณ์ส่วนตัว หรือผู้ที่ติดตั้งซอฟต์แวร์ไปแล้วนั้นยังไม่มีคำชี้แจงแน่ชัด นอกจากนี้ยังมีรายงานว่า xAI ใช้ซอฟต์แวร์ติดตามอื่นร่วมด้วย เช่น Rippling สำหรับข้อมูลทรัพยากรบุคคล และระบบภายในชื่อ “Starfleet” ที่ติดตามเวลาและการใช้ทรัพยากรในการทำงาน
กรณีดังกล่าวกลายเป็นประเด็นร้อน เพราะนอกจากจะสะท้อนถึงวัฒนธรรมการควบคุมแบบเข้มงวดของบริษัทแล้ว ยังเสี่ยงต่อการละเมิดสิทธิของพนักงานในรัฐแคลิฟอร์เนีย ซึ่งมีกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลที่เข้มงวด โดยเฉพาะเมื่อการติดตามเกิดขึ้นบนอุปกรณ์ที่มีการใช้งานส่วนตัวรวมอยู่ด้วย
แม้ว่าฝ่ายกฎหมายแรงงานจะชี้ว่า นายจ้างมีสิทธิติดตามการทำงานได้หากแจ้งล่วงหน้าและจำกัดอยู่ในเวลางาน แต่ในยุคที่การทำงานจากระยะไกลและแบบไฮบริดกลายเป็นเรื่องปกติ หลายฝ่ายมองว่า บริษัทควรหาทางออกที่สมดุลกว่านี้ เช่น จัดหาอุปกรณ์ให้พนักงานโดยตรง แยกโปรไฟล์การทำงานกับการใช้งานส่วนตัว หรือใช้เทคโนโลยีอย่าง virtual desktop เพื่อหลีกเลี่ยงการเข้าถึงข้อมูลส่วนตัวโดยไม่จำเป็น